Nieuw toekomstbeeld voor mobiliteit
Het coronavirus heeft het toekomstbeeld voor mobiliteit op zijn kop gezet. De noodgedwongen andere manier van werken, leren en reizen heeft zowel nadelen als voordelen. Als we slim zijn houden we die voordelen vast, zegt verkeerspsycholoog Gerard Tertoolen in een presentatie die hij onlangs op uitnodiging van Goedopweg gaf. “Ik hoop dat we nu leren dat thuiswerken ook heel prettig kan zijn en dat bedrijven daar straks op inzetten.”
Tot 2019 draaide het toekomstbeeld voor mobiliteit volgens Gerard Tertoolen vooral om verstedelijking. Meer mensen, meer gebouwen, meer auto’s op de weg, meer bussen, treinen en trams, meer vliegen. Meer, meer, meer. “Minder mobiliteit’ was ondenkbaar", zegt de verkeerspsycholoog. “Het was als vloeken in de kerk. En toen kwam het coronavirus. Dit zette alles op zijn kop.” In de jaren negentig leek de komst van het internet de mobiliteitswereld sterk te gaan beïnvloeden, zo blikt Gerard terug. Tegen alle verwachtingen in gebeurde dit niet. Het thuiswerken kwam niet echt van de grond. De hardnekkige gewoonte van op tijd opstaan en naar het werk reizen bleef overeind."
Coronavirus
Totdat het coronavirus om zich heen greep. De impact was enorm. Ineens moesten mensen noodgedwongen anders werken, leren en reizen. Anders leven. Gerard constateert dat het inmiddels regelmatig teveel van het goede is, de dagen eentonig zijn en de Nederlandse bevolking snakt naar versoepeling. “Maar er zijn ook voordelen", zegt hij. “En als we slim zijn kunnen we die voordelen vasthouden.” De grote vraag is: gaat dit lukken of vallen we met zijn allen weer terug in oude patronen? “Als we niets doen, is die kans groot", zegt Gerard. “Ik hoop dat we nu leren dat thuiswerken ook heel prettig kan zijn en dat bedrijven daar straks op inzetten.”
"De nieuwe wereld is ruimer, groener, met meer beweging in de vorm van lopen en fietsen, efficiënter reizen en werken."
Gerard Tertoolen | verkeerspsycholoog
Nieuwe wereld
Als verkeerspsycholoog houdt Gerard zich bezig met hoe en waarom mensen zich op bepaalde manier gedragen in het verkeer. Hij waarschuwt dat er een reëel risico is dat we terugvallen in oude gewoonten en patronen en dat het daarom belangrijk is dat we met elkaar een nieuwe wereld creëren. Eentje waarin we de voordelen van de coronacrisis vasthouden. “Die nieuwe wereld is ruimer, groener, met meer beweging in de vorm van lopen en fietsen, efficiënter reizen en werken.” Dat laatste houdt volgens Gerard in dat we meer online werken, meer thuiswerken en vergaderen op afstand, bij voorkeur reizen met het openbaar vervoer en als het rustig is op de weg. “Als we dit doen, heeft dit een gunstig effect op gezondheid, conditie, vitaliteit en weerstand. En dat levert stressvrij leven, wonen en werken op, met meer tijd voor jezelf en elkaar.” Bovendien heeft niet meer in de file staan een gunstig effect op de luchtkwaliteit en het milieu.
Sleutel ligt bij onszelf
Volgens Gerard ligt de sleutel tot deze nieuwe wereld bij onszelf: “Bedrijven en werknemers zullen nú met elkaar in gesprek moeten gaan over de nieuwe situatie, welke problemen hierbij ontstaan en wat er nodig is", zegt hij “De overheid kan daarin ondersteunen. Wanneer leidinggevenden vitaliteit omarmen, zelf het goede voorbeeld geven en positief gedrag belonen, is de kans van slagen groot.
Belangrijke rol voor bedrijven
“De verkeerspsycholoog ziet hierin een belangrijke rol voor bedrijven. “Thuiswerken, gespreid reizen en fietsstimulering kunnen onderdeel zijn van de nieuwe bedrijfscultuur. Bedrijven kunnen positief reis- en thuiswerkgedrag belonen. Zorg voor goede thuiswerkfaciliteiten, pas vergaderschema’s aan, verander woon-werkvergoedingen, zet de verminderde CO₂-uitstoot om in euro’s en doe er iets leuks van met elkaar. Laten we ons niet richten op het bestrijden van het oude maar op het bouwen van het nieuwe.”
Over Gerard Tertoolen
Gerard Tertoolen is verkeerspsycholoog. Hij behaalde de PhD Sociale Psychologie aan de Universiteit Utrecht, en was onderzoeker bij het RIVM, het Ministerie van Infrastructuur en Waterstaat, PvM en TNO. Vanuit zijn rol als psycholoog bij Experts in Traffic and Transport (XTNT) adviseert Gerard overheden en bedrijven over bereikbaarheids- en mobiliteitsuitdagingen. Hij is regelmatig op televisie te zien als het over verkeer gaat en hoe mensen zich daarin gedragen. Ook heeft hij een eigen bedrijf: De Verkeerspsycholoog voor lezingen en trainingen.
Tips van Gerard Tertoolen voor bedrijven over het nieuwe werken en reizen
Gebruik het gedragskompas, de 'vier windstreken' van effectieve gedragsverandering:
- Faciliteer gewenst gedrag
Creëer thuiswerkplekken, pas vergaderschema's en woon-werkvergoedingen aan, stimuleer het gebruik van een (elektrische) fiets van de zaak. Organiseer een vergadervrije week. Laat reizen in werktijd plaatsvinden. Laat thuiswerken, lopen/fietsen en gespreid reizen onderdeel zijn van de (nieuwe) bedrijfscultuur. - Associaties, positieve emoties
Koppel het nieuwe gedrag aan positieve emoties als meer beweging, meer vrijheid en meer rust. Maak het leuk en uitdagend. - Social proof
Laat zien dat anderen het ook doen en wat dit oplevert. Geef zelf het goede voorbeeld.
- Autoriteit, autonomie, verbinding
Geef kaders en richtlijnen en maak gezamenlijk afspraken die bij ieders situatie passen. Wees hierin flexibel en toch richtinggevend. Maak het mogelijk zodat iemand het wil én kan.. Zorg voor verbinding. Blijf met elkaar in gesprek.
Wil je als bedrijf aan de slag met het nieuwe werken en reizen? Onze mobiliteitsadviseurs helpen je graag op weg!
