Mobiliteit en gedrag in de praktijk. Drie manieren om medewerkers mee te nemen in verandering

Stap 1. Geef een goed gevoel

Iemand een goed gevoel geven, motiveert. We hebben het hier over Cialdini’s principes van wederkerigheid en sympathie. “Ik doe iets voor jou, dan doe jij iets voor mij. En dat doe ik omdat ik je aardig vind.” Iemand is eerder geneigd iets voor je te doen als je eerst iets geeft. Iets onverwachts. Iets persoonlijk. Dat hoeft niet altijd wat te kosten. Je zult zien dat geven je zelfs meer brengt dan je kost. 

Voorbeelden

• Maak medewerkers blij
  Met een mooie ov-reiskostenvergoeding, een ov-proefabonnement of een eersteklas treinkaartje. Een leuke attentie. Zo wordt reizen met het openbaar vervoer al snel aangenamer dan je dacht. Of geef medewerkers de mogelijkheid om buiten de spits te reizen. Dan hoeven ze helemaal niet met een overvolle trein of bus.
• Maak het makkelijk
  Betaal het onderhoud van de fiets voor je medewerker. Of wat dacht je van een fietsenmaker op het werk die even de band voor je plakt? En wil je elektrisch rijden stimuleren? Kijk dan eens of medewerkers hun leaseauto zonder veel gedoe kunnen omruilen voor een elektrisch model.
• Beloon goed gedrag 
  Geef complimenten. Verkies een medewerker die het vaakst de auto laat staan tot ‘de meest milieubewuste reiziger van de maand’. Laat medewerkers per gereden kilometer op de fiets sparen voor korting op de aanschaf van een e-bike. Een beloning is een belangrijke trigger om reisgedrag te veranderen.

Stap 2. Neem onzekerheden weg

Veranderen gaat in essentie over oude gewoontes loslaten. Bedenk maar eens hoe lastig dat is. Een goed gevoel geven alléén is daarom niet genoeg om iemand warm te laten lopen. Veranderingen leiden linksom of rechtsom altijd tot gedoe. Het brengt bij veel mensen angst en onzekerheden met zich mee. Die neem je liever weg. Omdat je snapt dat je medewerkers willen weten dat een verandering positief uitpakt. Cialdini’s principes van sociale bewijslast en autoriteit kunnen daarbij helpen. 

Voorbeelden

• We doen het samen
  Betrek je medewerkers bij het bedenken van nieuwe ideeën en oplossingen. Laat ze hun zorgen uiten. Vraag er eens naar in een enquête of organiseer een mobiliteitsworkshop. Zo krijg je niet alleen feedback van mensen die het dichtst bij de uitdagingen zitten. De kans is groot dat je medewerkers best begrijpen dat verandering nodig is.
• We weten waarom we het doen
  Organiseer een bijeenkomst met een mobiliteitsexpert. Inzichten van iemand die weet waar duurzame mobiliteit over gaat, maakt veel helder voor je medewerkers. En geef ook zelf het goede voorbeeld. Laat zien dat je zeker bent van het belang van verandering. En vertel open en eerlijk over wat er minder goed gaat. Als jij het al niet doet, kun je het ook niet van anderen verwachten.
• Zij doen het ook
  Spoor influencers in je bedrijf op. De ambassadeurs. Dat zijn gewoon collega’s die graag met het ov reizen of de fiets naar ’t werk pakken en verhalen willen delen. Geef ze een podium, op je intranet, social media of posters, en laat ze ook eerlijk vertellen over de hobbels die ze tegenkomen.

Stap 3. Aanzetten tot actie

Het liefst begin je vandaag nog. Maar een besluit nemen, vinden mensen lastig. De meesten hebben echt een extra zetje nodig. Bij aanzetten tot actie komt Cialdini’s principe van schaarste om de hoek. Je wilt niks mislopen. Maar ook het wij-gevoel en consistentie: wie a zegt, moet ook b zeggen. Het zit in onze natuur gebakken dat we willen afmaken waaraan we begonnen zijn. Ineens van koers wisselen, vinden we lastig. Zeker als je lekker op gang bent. 

Voorbeelden

• Dit wil je niet missen!
  Zet een leuke probeeractie op: je mag een week lang gratis op de e-bike naar ’t werk! Wees er wel snel bij, want we hebben er maar twintig in huis. Of verloot bijvoorbeeld een populaire fiets bij aanmelden vóór een bepaalde datum. En deel ervaringsverhalen. Ook buiten je bedrijf, op je website en sociale media. Dan laat je meteen zien dat je een aantrekkelijke werkgever bent die duurzame mobiliteit belangrijk vindt.
• Goed gedaan, goed voor elkaar
  Creëer een groepsgevoel en laat zien wat je samen voor elkaar krijgt. Doneer bijvoorbeeld twee weken lang de kosten voor woon-werkverkeerkilometers aan een goed doel. Laat je medewerkers meebeslissen over welk doel dat is. Of organiseer een fietschallenge om medewerkers te stimuleren om de auto wat vaker te laten staan. “Samen fietsten we in een week 1.200 kilometer bij elkaar en doneerden we € 2.300 aan het Prinses Máxima Centrum!”. Bedenk een actie die bij jouw bedrijf en medewerkers past.
• Neem iedereen stap voor stap mee
  Stel, je wilt reizen met het ov stimuleren. Vraag medewerkers dan eerst: “Wil je meer bewegen op een werkdag?” Ja? Dan stel je later de vraag: “Mogen we je op de hoogte houden van ons nieuwe reis- en vitaliteitsprogramma?” Ja? Organiseer dan een bijeenkomst over wat je van plan bent en de gezondheidsvoordelen die daarbij horen. Maak je medewerkers enthousiast en laat ze gratis een maand lang het ov of een e-bike proberen. Zo neem je in kleine stapjes meer weerstand weg en ervaren medewerkers andere manieren van reizen steeds positiever.

Je moet niet te snel willen, vooral durven en doen

Laten we eerlijk zijn: veranderen is niet eenvoudig. Zelfs de kleinste veranderingen hebben tijd nodig om echt eigen te worden. Geef niet op als het wat langer duurt dan verwacht. Het kan soms jaren duren voordat gedrag blijvend verandert. 

Dit stappenplan is dan ook geen garantie voor succes. Maar het helpt je wel om aan de slag te gaan. Probeer nieuwe ideeën en maatregelen gewoon uit. En kijk wat het effect is. Zo leer je wat wel en niet werkt in je mobiliteitsaanpak. Probeer het nog een keer, pas aan wat nodig is en ga vooral verder met wat werkt. Zo komt je altijd vooruit!