Stap 3: Knoppen waaraan we kunnen draaien

Schets een duidelijk profiel van jouw doelgroep
Gedragsbepalers: welke factoren spelen mee in het gedrag van de doelgroep?
Omgevingsfactoren, mogelijke weerstanden, motieven en competenties
Hoe kansrijk is de gedragsverandering bij de doelgroep?

In deze stap ga je verder door de motieven, mogelijke weerstanden, competenties en omgevingsfactoren die een rol spelen bij het wel of niet vertonen van het doelgedrag in kaart te brengen. Ook analyseer je welke van deze factoren de meest belangrijke zijn. Dit zijn de knoppen waar je aan kunt draaien om het gedrag te veranderen.

Formulieren en hulpbronnen van deze stap

Wat en waarom

Nu je het probleem en het gedragsdoel helder voor ogen hebt, ga je in deze stap verder verdiepen in jouw doelgroep. Je gaat analyseren welke factoren van invloed zijn op het gedrag van jouw doelgroep (de zogenaamde gedragsbepalers). Dit doe je door de motieven, mogelijke weerstanden, competenties en omgevingsfactoren die een rol spelen bij het wel of niet vertonen van het doelgedrag in kaart te brengen. Ook analyseer je welke van deze factoren de meest belangrijke zijn. Dit zijn de knoppen waar je aan kunt draaien om het gedrag te veranderen. Hoe duidelijker je de gedragsbepalers in kaart hebt, hoe makkelijker het is om te achterhalen wat de doelgroep nodig heeft om te veranderen en welke gedragstechnieken effectief zijn om het gedrag te veranderen.

Resultaat van deze stap

Een duidelijk profiel van jouw doelgroep;
Inzicht in de belangrijkste gedragsbepalers voor de doelgroep;
Inzicht in hoe kansrijk de gedragsverandering bij de doelgroep is;
Inschatting van de maximale potentie voor gedragsverandering;
Wie staat voor wat aan de lat? Is het van Goedopweg of een van de moederorganisaties of een andere organisatie?

Als de conclusie van deze stap is dat Goedopweg (voor onderdelen) niet aan de lat staat, dan wordt de opdracht teruggeven (vb moederorganisaties) met aanbevelingen vanuit de conclusie.

Hoe?

Doe deze stap samen met een gedragsdeskundige en M&E coördinator en betrek hier ook anderen bij die de doelgroep goed kennen (of beter nog, de doelgroep zelf) en/of belangrijke stakeholders.

Organiseer een bijeenkomst waarin je aan de hand van het invulformulier de doelgroep en de gedragsbepalers in kaart brengt.
Bepaal met elkaar welke gedragsbepalers het meest belangrijk zijn en verwerk deze keuze in dit document (volgt).
Bepaal aan de hand hiervan ook met elkaar of Goedopweg wel aan de lat staat.
In deze stap kan je op basis van (a) inzicht in de omvang van de doelgroep en hun huidige reisgedrag (stap 2) en (b) inzicht in de kansrijkheid van de gedragsverandering (stap 3) al een maximale potentie inschatten. Dit doe je door het bovenste deel van de watervalmethode in te vullen. Pas als je de concrete interventies weet (stap 4) dan kun je nader bepalen welk deel van de maximale potentie ook echt haalbaar lijkt.

Het is belangrijk dat je de analyse in deze stap doet op basis van onderzoek, feiten en cijfers in plaats van aannames. Maar hoe doe je dit? Dat kan op verschillende manieren; zo kan je de situatie en jouw doelgroep observeren of input vragen van stakeholders die de doelgroep goed kennen en/of experts. Ook kan je interviews doen met je doelgroep en/of experts om de meer onbewuste gedragsfactoren boven tafel te krijgen. Je kan ook een deskresearch doen door relevante onderzoeken te bestuderen. Hieronder bij hulpbronnen vind je de vragen die kunnen helpen om een overzicht te krijgen van de gedragsbepalers die belangrijk zijn voor jouw doelgroep, voorbeelden van analyses, beschikbare data en onderzoeken en hulp bij het doen van (gedrags)onderzoek.